DRC: Repressiecampagne tegen dissidenten in aanloop naar verkiezingen

In het rapport ‘Dismantling dissent: DRC’s repression of expression amidst electoral delays’ zegt Amnesty International dat de regering van de Democratische Republiek Congo (DRC) overheidsinstellingen inzet om te beletten dat burgers die zich verzetten tegen een verlenging van Kabila’s ambtstermijn zich organiseren en hun mening uiten.

Flagrante schendingen

“Het recht op vrije meningsuiting, vereniging en vreedzaam demonstreren van oppositieleden en prodemocratische activisten wordt flagrant door de overheid geschonden. Buitenlandse onderzoekers worden het land uitgezet en mensenrechtenorganisaties die wanpraktijken publiek willen maken worden bedreigd met sluiting,” zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.

“Deze campagne van pesterijen en intimidatie tegen dissidente stemmen druist in tegen de Congolese grondwet en tegen de internationale verplichtingen van de DRC om het recht op vrije meningsuiting, vereniging en op vreedzame bijeenkomsten te respecteren, te beschermen en af te dwingen.”

Op drie plaatsen hebben lokale overheden een algemeen verbod op demonstraties afgekondigd. Zelfs indoor-bijeenkomsten van politieke oppositiepartijen werden beëindigd. De oppositie krijgt vaak geen toelating voor protestbijeenkomsten, terwijl demonstraties van de regerende coalitie vrij kunnen doorgaan met de steun van de politie en lokale overheden.

Represailles

Politieke leiders die de regerende coalitie de rug toekeerden omdat ze van mening verschilden over een nieuwe ambtstermijn voor president Kabila, kregen af te rekenen met represailles.

Moise Katumbi, een vooraanstaande zakenman en politicus, werd het mikpunt van de autoriteiten nadat hij zijn voornemen bekend had gemaakt om zich kandidaat te stellen tijdens de komende verkiezingen. Hij werd ervan beschuldigd huurlingen te ronselen en een huis te hebben verkocht dat niet zijn eigendom was. Hij verliet het land voor een medische behandeling en werd in juni 2016 bij verstek veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf en een boete van 1 miljoen US dollar. Hij leeft nog altijd in ballingschap.

Martin Fayulu, parlementslid en voortrekker van de campagne tegen een derde ambtstermijn van president Kabila, werd in februari 2016 gearresteerd toen hij in de hoofdstad Kinshasa mensen mobiliseerde om deel te nemen aan Ville Morte, een algemene staking afgekondigd door de oppositie om te protesteren tegen het uitstel van het verkiezingsproces. Hij werd dezelfde avond nog vrijgelaten, maar vertelde Amnesty International dat zijn auto, campagnemateriaal en andere persoonlijke bezittingen in beslag waren genomen.

Gevaarlijke, gespannen toestand

“De regering van de DRC verwaarloost haar regionale en internationale verplichtingen inzake mensenrechten. Mensen hun recht op vrije meningsuiting ontnemen, kan in dit al gespannen politieke klimaat leiden tot geweld,” besluit Wies De Graeve. “De internationale gemeenschap, waaronder de regionale partners van de DRC, moeten de Congolese autoriteiten ertoe aanzetten deze repressiegolf spoedig te beëindigen, alle burgers vrij te laten die om politieke redenen gevangen zitten en de beschuldigingen tegen hen te laten vallen.”

Achtergrond

Nog maar drie maanden zijn we verwijderd van het einde van de tweede ambtstermijn van president Kabila, maar de Nationale Verkiezingscommissie CENI heeft de verkiezingen nog altijd niet afgekondigd. De voorzitter van de commissie heeft verklaard dat de verkiezingen niet op tijd kunnen worden georganiseerd vanwege technische moeilijkheden.

Het grondwettelijk hof besliste in mei dat de zittende president op een legale manier aan de macht kan blijven tot zijn opvolger er is. De oppositie is het daar niet mee eens.

Begin september ging een nationale dialoog van start, op initiatief van president Kabila. Maar de meeste oppositiepartijen hebben geweigerd eraan deel te nemen. Zij beschuldigen de bemiddelaar die is aangesteld door de Afrikaanse Unie, Edem Kodjo, dat hij onvoldoende onafhankelijk optreedt.