Covid-19-crisis toont dat fel verzwakte gezondheidszorg in Griekenland aangepakt moet worden
De covid-19-pandemie legt bloot hoe erg het gesteld is met de Griekse gezondheidszorg door jarenlange recessie en besparingen. Dit schrijft Amnesty International in een nieuw rapport.
Het rapport “Resuscitation required: The Greek health system after a decade of austerity” documenteert hoe door de zware bezuinigingen sinds 2010 heel veel Grieken geen toegang meer hebben tot gezondheidszorg omdat het systeem voor hen onbetaalbaar is geworden. Gezondheidswerkers vertelden Amnesty International dat ze moeten werken met aanzienlijke personeelstekorten. Covid-19 heeft de crisissituatie nog verergerd.
"Tekorten aan personeel en materiaal halen nu de krantenkoppen, maar de realiteit is dat de Griekse gezondheidszorg al jaren aan het aftakelen is", zegt Marie Struthers, Amnesty’s directeur voor de regio Europa. ‘Het is van vitaal belang dat de regering door deze crisis wakker wordt geschud en dat ze begint te investeren in gezondheids- en sociale zorg."
De Griekse regering startte met de bezuinigingsmaatregelen in 2010 als antwoord op de wereldwijde, financiële crisis die vanaf 2008 woedde. De overheidsuitgaven gingen met 32 procent naar omlaag, het besparingsbeleid trof alle sectoren. De uitgaven voor de gezondheidszorg daalden met bijna 43 procent tussen 2009 en 2017.
De structurele hervormingen verplichtten patiënten een groter deel van de kosten voor de gezondheidszorg op zich te nemen. De drie programma’s voor financiële hulp die Griekenland overeenkwam met zijn schuldeisers, bevatten bovendien enkele voorwaarden die het land aanmoedigden, of beïnvloedden, om de bezuinigingsmaatregelen te nemen die de gezondheidszorg ondermijnden.
De impact was scherp voelbaar voor personeel en patiënten. Amnesty International interviewde 75 patiënten en 55 gezondheidswerkers. Ongeveer 90 procent van hen vertelden over de lange wachttijden en de moeilijkheden die ze ondervonden om toegang te krijgen tot zorg door de hoge kosten. Een man getuigde: "Als je geen geld hebt, krijg je tegenwoordig geen gezondheidszorg." Een andere man: "Als het niet om een noodgeval gaat, moet je de pijn gewoon ondergaan."
Een man vertelde Amnesty International in 2019: "De groepen die voor deze crisis hebben moeten opdraaien zijn mensen met lage inkomens en werknemers. Zij hebben betaald met hun belastingen, hun sociale uitkeringen, en met hun gezondheid."
Het eerste geval van covid-19 werd in Griekenland gemeld in februari 2020. Begin april zei een gezondheidswerker aan Amnesty International: "Tijdens de financiële crisis werd gesneden in de gezondheidssector en het resultaat was dat de meeste ziekenhuizen draaiden met de helft van het personeel dat nodig was… [In ons ziekenhuis] werken we met de helft van de vereiste personeelsbezetting en als het aantal covid-19-gevallen toeneemt, wordt het onmogelijk."
De regering besefte hoe zwak het gezondheidszorgsysteem was en reageerde op de covid-19-pandemie met een aantal beperkende maatregelen, waaronder een snelle lockdown, die hielpen het aantal besmettingen en doden zoveel mogelijk te beperken. De regering bood daarnaast economische steun aan de bevolking en trok een bijkomende 200 miljoen euro uit voor de gezondheidszorg
Heel wat moeilijkheden waarmee gezondheidswerkers ten tijde van de bezuinigingen geconfronteerd werden, zijn door de pandemie nog groter geworden, wat aanleiding geeft tot ernstige bezorgdheid over hun gezondheid, veiligheid en werkomstandigheden.
Gezondheidswerkers vertelden Amnesty International dat ze kampen met een tekort aan personeel, een tekort aan beschermingsmateriaal en een tekort aan geschikte medische infrastructuur, zoals beademingstoestellen en bedden voor intensieve zorg.
Bepaalde groepen in de samenleving werden onevenredig zwaar getroffen door de economische crisis en de besparingen. Hun gezondheid en bestaanszekerheid worden sinds de intrede van covid-19 nog meer bedreigd.
"Na een decennium van gebrekkige investeringen, stelt de huidige pandemie de gezondheidsdiensten voor een bijkomend, serieus probleem", zegt Marie Struthers. "Met een wereldwijde recessie in het verschiet, kunnen we hieruit belangrijke lessen trekken. De pijnlijke ervaring van Griekenland van het afgelopen decennium is niet voor herhaling vatbaar en verdient geen navolging. Een terugkeer naar de schadelijke bezuinigingsstrategie is onwenselijk."