Communiceren over doodstraf ook belangrijk in doodstrafvrije landen

In een nieuwe enquête zegt 54% van de Vlaamse respondenten voorstander te zijn van de doodstraf voor moordenaars. Amnesty International is verrast door dit hoge percentage maar gelooft dat het informeren van de respondenten over de doodstraf en executies tot een milder resultaat zou leiden. Communiceren over de doodstraf is essentieel, ook in regio’s waar de straf al lang is afgeschaft en niet meer wordt uitgevoerd.

“Het is zorgwekkend dat meer dan de helft van de respondenten in deze bevraging aangeeft de doodstraf te willen voor moordenaars. De doodstraf is immers in strijd met twee essentiële mensenrechten: het recht op leven en het recht om gevrijwaard te blijven van foltering. Mensen opsluiten in de dodencel en ze executeren is een vorm van marteling. Doodstraffen en executies hebben ook een immense impact op de naaste omgeving van de veroordeelde”, zegt Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.

"Het werd nog nooit aangetoond dat de doodstraf meer afschrikt dan een andere straf”

Het is goed mogelijk dat verschillende respondenten zich lieten leiden door onveiligheidsgevoelens in de context van terreuraanslagen in Europa. Uit onderzoek blijkt dat mensen vaker voor de doodstraf zijn vlak na een vreselijk misdrijf.

“Het is heel normaal dat mensen emotioneel reageren op weerzinwekkende misdrijven en daar zware straffen voor willen. Amnesty strijdt als mensenrechtenorganisatie uiteraard ook tegen straffeloosheid. Maar het is belangrijk om er te blijven op hameren dat de doodstraf helemaal geen efficiënt middel is om criminaliteit te bestrijden. Het werd nog nooit aangetoond dat de doodstraf meer afschrikt dan een andere straf”, benadrukt Wies De Graeve.

Bovendien riskeer je altijd onschuldigen te doden zolang de doodstraf uitgevoerd wordt. Geen enkele rechtssysteem is onfeilbaar. Sinds 1973 werden er in de VS meer dan 150 veroordeelden vrijgelaten uit de dodencel omdat ze toch onschuldig bleken. Bij enquêtes in andere landen is gebleken dat minder mensen voorstander zijn van de doodstraf als ze weten dat onschuldigen gedood kunnen worden.

"Wereldwijd zien we dat de doodstraf eerder een symptoom is van een gewelddadige samenleving en zeker geen oplossing voor geweld"

“De doodstraf is een wrede en mensonwaardige straf die soms wordt voorgesteld als een mirakeloplossing tegen terreur en criminaliteit. In werkelijkheid heeft de doodstraf weinig te maken met rechtvaardigheid. Wereldwijd zien we dat de doodstraf eerder een symptoom is van een gewelddadige samenleving en zeker geen oplossing voor geweld,” zegt Wies De Graeve.

“Er is geen verband tussen de doodstraf enerzijds en misdaadcijfers anderzijds. Criminaliteit kan enkel ingetoomd worden door een complex geheel van beleidsmaatregelen: bekwame politiediensten, doeltreffende justitie, degelijk onderwijs, voldoende kansen op de arbeidsmarkt, etc.”

Amnesty stelt ook al decennialang vast dat de doodstraf wereldwijd vaak toegepast wordt op een discriminerende manier. Vooral minderheden en arme mensen worden ter dood veroordeeld. Sommige landen gebruiken de doodstraf om politieke opponenten uit te schakelen.

De Belgische overheid is wereldwijd al lang een voortrekker wat betreft de strijd tegen de doodstraf. De resultaten van deze bevraging zijn hopelijk een stimulans voor de Belgische autoriteiten om ook in eigen land meer in te zetten op communicatie en sensibilisering over de doodstraf.