Boerkaverbod door Frans parlement
Een vrouw moet in alle vrijheid zelf kunnen beslissen of ze al dan niet religieuze kledingvoorschriften wil naleven. Het is niet aan de overheid om te zeggen welke kleding een vrouw mag of moet dragen, net zoals andere mensen of gemeenschappen zo’n verplichting niet mogen opleggen.
Daarom is Amnesty International gekant tegen een algemeen boerkaverbod, zoals nu ook in het Franse parlement gestemd is. Amnesty vindt een algemeen verbod strijdig met de godsdienstvrijheid en de vrijheid van meningsuiting.
In de Assemblée Nationale (Kamer) stemden 336 leden voor en één tegen. John Dalhuisen, discriminatie-expert bij Amnesty International zegt dat "een volledig verbod op het dragen van gezichtssluiers het recht op de vrijheid van meningsuiting en religie zou schenden van die vrouwen voor wie het dragen van een boerka of een nikab onderdeel is van hun identiteit of geloof".
De wettekst, die nog moet worden goedgekeurd door de Senaat, verbiedt het dragen in het openbaar van kleding die het gezicht bedekt. Ze legt een boete van 150 Euro op aan vrouwen die betrapt worden op het dragen van een boerka of nikab, een sluier die het gezicht bedekt en alleen de ogen vrijlaat. Een alternatief is het doorlopen van een rehabilitatieprogramma.
De wettekst bestraft daarnaast degenen die vrouwen dwingen of bedreigen om een boerka of nikab te dragen. Het gaat om een gevangenisstraf van maximum een jaar en een boete van maximum 30.000 Euro.
De voorstanders van het boerkaverbod in Frankrijk stellen dat gezichtsbedekkende kleding niet strookt met de Franse Republikeinse waarden, niet verenigbaar is met gendergelijkheid en een bedreiging voor de openbare veiligheid vormt.
Voor Amnesty International voldoen deze argumenten niet. Vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid houden in dat een vrouw zelf mag kiezen hoe zich kleedt en of ze daarbij bepaalde religieuze voorschriften wil naleven. Dat houdt in dat de overheid vrouwen moet beschermen wanneer ze door anderen (mannen of hun gemeenschap) gedwongen worden om een boerka of nikab te dragen. Anderzijds betekent het ook dat, als een vrouw zelf voor de boerka kiest, ze het recht heeft om dit te doen. Die vrijheid mag niet beperkt worden, enkel omdat sommige of meerdere mensen die manier van kleden verwerpelijk of schokkend vinden.
Vrijheid en veiligheid
Inderdaad is het de taak van de overheid om te streven naar gendergelijkheid en op te komen voor vrouwen die verplicht worden om een boerka te dragen. Maar die taak zal ze niet verwezenlijken door een algemeen verbod in te voeren. Integendeel, er is een risico dat deze vrouwen het huis niet meer zullen mogen verlaten en volledig geïsoleerd zullen geraken. De overheid zal vrouwen werkelijk helpen en discriminatie tegengaan door constructieve dialoog met hen en hun gemeenschap. Ze moet ernaar streven om vrouwen meer keuzevrijheid te geven, eerder dan hun vrijheid nog meer te beperken.
Ook het veiligheidsargument is niet voldoende om een algemeen verbod te rechtvaardigen. Wel kunnen veiligheidsoverwegingen rechtvaardigen dat een boerka of nikab niet mag gedragen worden op plaatsen waar er een groot veiligheidsrisico is. En de politie mag vrouwen vragen om hun gezicht te tonen wanneer dit nodig is om bijvoorbeeld hun identiteit te controleren. "De Franse wetgeving kent nu al de mogelijkheid om zo’n beperkingen in te voeren," zegt John Dalhuisen.
Amnesty International Frankrijk heeft de Franse parlementairen gevraagd om om die redenen een algemeen boerkaverbod te verwerpen.
