Betekent het Obama-tijdperk "The change the world needs" op het vlak van vrouwenrechten?

Historische presidentsverkiezingen in de VS op 4 november 2008. Voor het eerst is het hoogste zitje in het Witte Huis (what’s in a name) gereserveerd voor een president met zwarte huidskleur. Een kandidaat die met ‘change’ en ‘belief’ de meerderheid van de Amerikanen achter zich kon scharen. Verandering werd er beloofd, maar werd er ondertussen ook iets gerealiseerd? Een overzicht.

Inderdaad, onmiddellijk na zijn beëdiging als Amerikaans president eind januari 2009 besliste president Obama de beruchte gevangenis Guantanamo Bay op Cuba te sluiten. Secretaris-generaal van Amnesty International Irene Khan noemde dit besluit van Barack Obama in een persbericht op 22 januari 2009 "een grote stap vooruit" en "een teken dat de nieuwe regering bereid is om de fouten uit het verleden te herstellen."

Een grote stap vooruit dus voor de mensenrechten in het algemeen, maar de vraag is of deze president ook op het vlak van vrouwenrechtenschendingen deze ‘change’ kan en wenst waar te maken. De eerste tekenen lijken hoopvol.

Eind januari 2009 bevestigde Obama immers zijn steun voor de Amerikaanse federale abortuswet, beloofde hij meer geld vrij te zullen maken voor seksuele opvoeding en trok hij de Global Gag Rule in. De door president Bush junior in 2001 heringevoerde Global Gag Rule, bepaalde dat buitenlandse organisaties die informatie verstrekken over abortus en/of zich mengden in het publieke debat rond legalisering van abortus in hun land, niet langer financiële steun kregen van de Verenigde Staten.

Het United States Angency for International Development (USAID) draaide door deze beslissing de geldkraan toe voor heel wat gezinsplanningklinieken wereldwijd en trok ook zijn steun aan de UNFPA, het VN-bevolkingsfonds, terug. Als gevolg hiervan bleven heel veel vrouwen, de voorbije acht jaar verstoken van informatie over anticonceptie, seksueel overdraagbare aandoeningen en abortus, konden veel zwangere en pas bevallen vrouwen niet professioneel begeleid worden, en hadden miljoenen vrouwen die aan geboorteregeling wilden doen geen toegang tot anticonceptie.

Amnesty steunt de intrekking van deze Global Gag Rule omdat seksuele en reproductieve rechten mensenrechten zijn. Daarnaast is Amnesty zeer hoopvol over de aanstelling van Hilary Clinton als nieuwe minister voor Buitenlandse Zaken. Hilary Clinton hield in 1995 tijdens de 4e VN Vrouwenconferentie in Beijing, als toenmalige first lady, namelijk een vurig pleidooi voor de toepassing van vrouwenrechten wereldwijd. Ze wordt gezien als een van de leidende figuren in de strijd voor onderwijs, veiligheid en economische welvaart voor meisjes en vrouwen overal ter wereld.

Ook vice-president Joe Biden heeft in het verleden zijn sporen verdiend als voorvechter van vrouwenrechten. Hij was onder meer een van de drijvende krachten achter de federale Violence Against Women Act uit 1994. Deze wet voorziet extra middelen om onderzoek naar en vervolging rond geweld op vrouwen krachtdadiger aan te pakken in de VS.

De toekomst lijkt dus hoopvol te zijn, maar Amnesty blijft waakzaam. Zo vragen we de VS onder meer om eindelijk werk te maken van de ratificatie van de Conventie voor de eliminatie van alle vormen van discriminatie tegen vrouwen en het implementeren van de op 19 juni 2008 aangenomen VN Resolutie 1820 dat een sterk internationaal beleidskader biedt voor de bescherming van vrouwen en meisjes tegen geweld en vooral rond seksueel geweld in oorlogstijd.

Meer weten?

Meer weten over dit onderwerp? In april 2009 verschijnt het artikel "The Change we need, ook voor vrouwenrechten" van Mieke Maerten in Uitgelezen, jrg 15, nr 1. Dit nummer is vanaf begin
april online raadpleegbaar op www.rosadoc.be