Ahmadreza Djalali redden, is mee de menselijkheid redden

In die vier lange jaren zat hij maanden in een isoleercel, werd hij tijdens eindeloze ondervragingen psychologisch geterroriseerd, dwongen veiligheidsdiensten hem bekentenissen af te leggen, kreeg hij lange tijd geen advocaat en werd hij na een manifest oneerlijk proces ter dood veroordeeld. In de dodencel werd Ahmadreza ziek, zonder gepaste medische zorg.

Bij zijn arrestatie vier jaar geleden was Ahmadreza, die met zijn vrouw Vida en twee kinderen in Zweden woont, op werkbezoek in Iran. Hij was uitgenodigd voor workshops over rampengeneeskunde aan de universiteiten van Teheran en Shiraz. Ahmadreza is immers dokter en een expert in het medisch omgaan met rampen. Een gerenommeerde academicus met een groot internationaal netwerk in Zweden, Italië en ook in ons land aan de VUB. Omdat hij zei dat netwerk niet te willen inzetten voor Iraanse spionage, wurgt de genadeloze repressie van het Iraanse regime hem en zijn gezin nu al vier jaar lang.

Het verhaal van Ahmadreza is dat van vele andere gewetensgevangenen in Iran. Het zijn stuk voor stuk mensen die vast zitten zonder een misdaad gepleegd te hebben, maar in de cel zijn gegooid en mishandeld louter om wat ze denken of geloven, of net weigeren te denken of te geloven. Neem mensenrechtenadvocate Nasrin Sotoudeh, vrouwenrechtenactiviste Yasaman Aryani of anti-doodstrafactiviste Atena Daemi. De lijst is jammer genoeg veel langer.

Zoals op veel plaatsen in de wereld slaat de coronapandemie ook in Iran hard toe. IJzeren repressie houdt geen virus tegen. Er vallen veel doden. En zeker in de overvolle en onhygiënische gevangenissen is de toestand schrijnend. Het virus kan er zich razendsnel verspreiden omdat voorzorgsmaatregelen er onmogelijk zijn. De dodencel van Ahmadreza krijgt er een lugubere extra dimensie bij. Een aantal gevangenen in zijn afdeling zijn al weggebracht met Covid-19-symptomen. Hij is zo verzwakt dat hij een enorm risico loopt.

Terwijl de Covid-19-ramp zich voltrekt, laat Iran een van zijn medische experten verder verkommeren in de cel, bedreigd door de strop én nu ook door een dodelijk virus. In deze tijd waarin zoveel verandert, zou het inzicht bij de machthebbers in Iran nu echt wel mogen komen: in een gezonde samenleving is er respect voor mensenrechten. Het regime kan te midden deze epidemie een belangrijke stap naar meer menselijkheid zetten: de vrijlating van Ahamadreza en alle Iraanse gewetensgevangenen uit de overvolle gevangenissen.

Elk van ons kan daarbij helpen. De Iraanse autoriteiten hebben al meermaals laten blijken hardleers te zijn, maar niet helemaal immuun voor internationale druk. Economische en diplomatieke belangen zijn ook voor het Iraanse regime van tel en publieke aandacht speelt daarbij een belangrijke rol. Het is aan ons en onze overheid om de druk op te voeren om Iran te tonen dat we zo’n onrecht niet aanvaarden en menselijkheid willen afdwingen. Het is aan ons om aan Ahmadreza, Vida en hun twee kinderen over grenzen heen te tonen dat ze niet alleen zijn. Het is aan ons om mee te blijven vechten voor elk leven.