Aanbevelingen en vraag tot overleg over (post-)corona maatregelen voor migranten, mensen op de vlucht en mensen zonder papieren

Geachte partijvoorzitter,

Krijgt Malik even uw aandacht? Hij is zestien jaar oud en wachtte meer dan twintig dagen vruchteloos op een afspraakdatum in het aanmeldcentrum ‘Klein Kasteeltje’. Bij de registratie van zijn aanvraag trad blijkbaar een technische storing op. We hielpen hem een nieuwe aanvraag in te dienen. Hij overleefde al die tijd op straat. Malik werd vergeten tijdens deze crisis. Hij is niet alleen.

Heel wat verzoekers om internationale bescherming zochten aan het begin van de crisis opvang buiten de collectieve centra. Zij konden aanvankelijk terecht bij vrienden, kennissen of familie, maar die opvang is vaak geen maanden aan een stuk houdbaar. Voor hen is het zo goed als onmogelijk op opnieuw een plaats te krijgen in het opvangnetwerk.

Dan zijn er nog de mannen en vrouwen die kort voor het uitbreken van de crisis een verblijfskaart van beperkte duur kregen, hun verblijf wordt slechts verlengd wanneer ze bewijzen kunnen voorleggen zélf voldoende inkomsten te verwerven. Onder normale omstandigheden zou dit geen probleem zijn, maar vandaag zitten velen van hen gedwongen thuis en volstaan de vervangsinkomsten niet om te voldoen aan de voorwaarden voor verlening van hun verblijfsrecht. Hoe zal er over hun dossier geoordeeld worden?

De bewoners (waaronder meer dan 70 kinderen) van het asielcentrum in Koksijde mochten hun centrum dagenlang niet verlaten. Hun kinderen mochten al die tijd niet naar school. Tot op vandaag geldt voor de bewoners van Houthalen-Helchteren een avondklok. Ook al volgt Fedasil in deze centra alle voorgeschreven richtlijnen op. Tot slot zijn we deze crisis de vele 10 000den mensen zonder papieren uit het oog verloren, die vandaag ondergedoken leven in omstandigheden die het respecteren van de afstandsregels quasi onmogelijk maken. Wij zagen de afgelopen maanden de nood aan onder andere voedselhulp bij deze groep exploderen. Een minderheid die in principe toegang tot meer structurele hulp zou hebben, heeft angst om hier een beroep op te doen.

De Veiligheidsraad van 3 juni is een belangrijk kantelpunt in de strijd van ons land met het coronavirus. Premier Wilmès formuleerde het als volgt: “De pagina van de coronacrisis is nog niet omgedraaid, maar we kunnen ons normaal leven weer met onze vingertoppen aanraken.”

Voor de bovengenoemde mannen, vrouwen en kinderen is een normaal leven vandaag meer dan ooit een verre droom. Zij vechten om te overleven. Wij kunnen jammer genoeg enkel vaststellen dat deze mensen de afgelopen maanden grotendeels in de kou bleven staan. “Wij zijn de vergeten mensen in België”, getuigde een persoon zonder wettig verblijf reeds eind april in Terzake.[1]

U herinnert zich misschien ook dat we u een dikke maand geleden al een brief stuurden waarin wij een reeks maatregelen op tafel legden die wij toen, vanuit onze ervaring op het terrein, als dringend en essentieel bestempelden. Deze om de problemen waarmee migranten, mensen op de vlucht, en mensen zonder wettig verblijf geconfronteerd worden enigszins te verlichten.

In bijlage vindt u opnieuw een reeks maatregelen terug, vele daarvan konden we zo goed als integraal overnemen uit ons eerdere schrijven. De noodsituatie blijft voor hen onverminderd voortduren en deze maatregelen worden alleen maar urgenter.

Daarnaast zal u er de voorstellen terugvinden die wij nodig achten om deze groep mensen mee te nemen in de economische relance van dit land en –misschien zelfs belangrijker- in de strategie om het hoofd te bieden aan een tweede besmettingsgolf, die wellicht op ons afkomt.

Als we een significante groep mensen letterlijk uit het oog verliezen, voeden we het risico op een ernstige tweede besmettingsgolf en een nieuwe periode van economische stilstand of zelfs recessie. De immense economische herstelpakketten die in Europese landen en op Europees niveau gestemd worden, leren dat we ons dit niet kunnen veroorloven.

Singapore heeft deze les op de harde manier geleerd. Begin april leek het land de uitbraak volstrekt onder controle te hebben, tot het virus de kop opstak in de drukbevolkte slaapzalen, waar het land haar gemarginaliseerde buitenlandse werknemers huisvest. Het virus flakkerde in alle hevigheid opnieuw op en Singapore werd een van de zwaarst getroffen landen in Zuidoost-Azië. Vandaag zet Singapore noodgedwongen alles erop in om deze ‘blinde vlek’ in kaart te brengen en eindelijk werk te maken van aangepaste huisvesting.[2]

In België mogen we het zo ver niet laten komen, daarom doen we via deze brief expliciet beroep op u, als partijvoorzitter, om uw politieke gewicht achter oplossingen voor deze doelgroepen te zetten. We vragen tegelijk dialoog om de handen in elkaar te slaan en een veilige en duurzame exit uit deze gezondheidscrisis te realiseren. Zo kunnen we werkelijke de héle bevolking beschermen tegen een opflakkering van het COVID-19 virus. Wij kijken uit naar uw uitnodiging voor een gedocumenteerd overleg.

Met vriendelijke groeten,

[1] Mensen zonder papieren in coronatijden: "Wij zijn de vergeten mensen in België", 21 april 2020,

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/04/21/mensen-zonder-papieren-in-coronatijden-wij-zijn-de-vergeten-me/

[2] Financial Times, Surge in Covid cases shows up Singapore’s blind spots over migrant workers, 3 juni 2020,

https://www.ft.com/content/0fdb770a-a57a-11ea-92e2-cbd9b7e28ee6; CNA, Employers, operators and NGOs

step up for workers cooped up in factory-converted dormitories, 5 juni 2020,

https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/factory-converted-dormitories-fcd-migrant-workersisolation-12802428