10de verjaardag van Waalse Wapenhandelsdecreet

Exact 10 jaar geleden werd het Waalse decreet betreffende de invoer, uitvoer, doorvoer en overdracht van civiele wapens en van defensiegerelateerde producten aangenomen. Naar aanleiding van deze verjaardag kondigen de middenveldorganisaties CNAPD (la Coordination Nationale d’Action pour la Paix et la Démocratie), de Ligue des Droits Humains en Vredesactie aan dat ze, met de steun van Amnesty International, strafrechtelijke stappen ondernemen tegen FN Herstal. Dit omwille van wapenleveringen naar Saudi-Arabië waarvoor de vergunningen door het Waals Gewest werden ingetrokken of door de Raad van State werden vernietigd.

Door deze wapens uit te voeren, is de onderneming strafrechtelijk aanspreekbaar. FN Herstal wist - of had moeten weten - dat het feit dat de vergunningen die het aanvroeg en verkreeg, alleen konden worden afgegeven in strijd met het decreet zelf. Als het zonneklaar is dat opeenvolgende minister-presidenten van het Waalse Gewest in de fout gingen, moet ook het bedrijf dat de wapens en munitie exporteerde geweten hebben dat de vergunningen die ze daarvoor gebruikten, illegaal waren. Op die basis kan het bedrijf ter verantwoording worden geroepen.

"Door wapens uit te voeren naar Saudi-Arabië heeft FN Herstal - waarvan het Waalse Gewest de enige aandeelhouder is - het risico genomen medeplichtig te worden aan oorlogsmisdaden in Jemen. De door Saudi-Arabië geleide coalitie is daar mee verantwoordelijk voor wat de Verenigde Naties de “ergste humanitaire crisis ter wereld” noemde”, leggen de organisaties uit.

“Het feit dat FN Herstal wapens kon uitvoeren op basis van vergunningen waarvan de onwettigheid door de Raad van State werd vastgesteld, herinnert ook hoezeer de door de Waalse autoriteiten gecultiveerde ondoorzichtigheid problematisch is en hoe dat gebrek aan transparantie de controle op de Waalse wapenverkoop bemoeilijkt."

Een nieuwe uitgave van de Walloon Arms Monitor

Ter gelegenheid van de verjaardag van het decreet werd ook de 5e editie gepubliceerd van de Walloon Arms Monitor, een initiatief van maatschappelijk middenveld waarin verslag wordt uitgebracht over de Waalse wapenexport. Deze nieuwe editie bestrijkt de periode van juni 2021 tot juni 2022.

"Het rapport bevestigt dat Saudi-Arabië de voorbije jaren de belangrijkste bestemming was voor Waalse wapens, ook al blijkt uit de rapporten van de Waalse regering van 2018 tot 2020 over de export die ze heeft toegestaan dat Canada op de eerste plaats staat. Het merendeel van de Waalse wapenverkopen aan Canada tussen 2018 en 2020 heeft immers betrekking op een productiecontract voor in Wallonië geproduceerde tankkoepels, die naar Canada worden overgebracht om te worden gemonteerd op pantservoertuigen, die worden uitgevoerd naar Saudi-Arabië, de eigenlijke eindontvanger", aldus de organisaties.

Het rapport bevat ook informatie over de veiligheidssituatie en de mensenrechtenschendingen in tien landen waar Waalse wapens worden gebruikt: Egypte, Indonesië, Israël, Mexico, Saudi-Arabië, Thailand, Turkije, Oekraïne, Verenigde Arabische Emiraten en Jemen.

Een nieuwe petitie

Amnesty International lanceert, tot slot, ter gelegenheid van de 10de verjaardag van het Waalse decreet tot reglementering van de wapenhandel, een nieuwe petitie gericht aan de Waalse minister-president, Elio Di Rupo. De minister-president en de Waalse regering worden opgeroepen om het decreet, dat in juni 2012 in werking is getreden, te eerbiedigen en uit te voeren.

De Waalse autoriteiten worden ook aangespoord om te zorgen voor meer transparantie met betrekking tot de wapenexport, waardoor het Parlement en het maatschappelijk middenveld een betere controle zouden kunnen uitoefenen.

"Het decreet spreekt over ‘de eerbiediging van de mensenrechten in het land van eindbestemming en [de] naleving van het internationaal humanitair recht door dat land’ als beoordelingscriterium. Het is dus onbegrijpelijk dat Wallonië wapens blijft uitvoeren naar staten waarvan de autoriteiten verantwoordelijk zijn voor ernstige schendingen van de mensenrechten, zowel op hun eigen grondgebied als daarbuiten.”

“Tien jaar onverantwoordelijkheid, een algemeen gebrek aan transparantie en medeplichtigheid aan mensenrechtenschendingen – ça suffit. Het is nu dringend nodig dat Wallonië eindelijk zijn eigen verplichtingen nakomt en weer enige betekenis toekent aan de waarden die het beweert te verdedigen", besluit François Graas, Coördinator van de afdeling Beleidsbeïnvloeding en Campagnes van de Franstalige Belgische afdeling van Amnesty International.