10 jaar Guantanamo: Amnesty voert wereldwijd actie
Tien jaar geleden, op 11 januari 2002, werden de eerste terreurverdachten overgebracht naar de gevangenis van Guantanamo Bay. Hun arrestatie en opsluiting kaderde in de Amerikaanse strijd tegen terreur, gelanceerd na de terroristische aanvallen van 11 september 2001. Naar aanleiding van deze tiende verjaardag voert Amnesty International wereldwijd actie voor de sluiting van Guantanamo, ook in Brussel.
In de Verenigde Staten, in Washington, zal een menselijke ketting gevormd worden van 2.700 activisten. Ze stellen zich op op de weg tussen het Witte Huis en het Capitool en symboliseren de 2.700 gevangenen die nu nog vastzitten in Guantanamo Bay en in Bagram.
Ook in Brussel voert Amnesty International actie. In de Brusselse Koninginnegalerij wordt de grimmige realiteit van Guantanamo gesymboliseerd met de silhouetten van geknielde en geknevelde Guantanamo-gevangenen.
Bekijk foto's van de acties wereldwijd op Flickr.com.
10 jaar een aanfluiting van de mensenrechten
Guantanamo Bay werd al snel bekend als de gevangenis waar de meest afschuwelijke schendingen van mensenrechten begaan werden: waterboarding (schijnverdrinking) en andere vormen van foltering en mishandeling, willekeurige opsluiting, geheime detentie, illegale CIA-vluchten en oneerlijke processen voor militaire commissies.
Bij zijn aantreden begin 2009 beloofde President Barack Obama de gevangenis binnen het jaar te zullen sluiten. Hij hield zijn belofte niet. Integendeel, na 10 jaar zitten nog steeds 171 mensen opgesloten op Guantanamo Bay. Twaalf van hen zitten er al sinds begin 2002. 1 van die 12 werd in 2008 door een militaire commissie veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. De andere 11 zijn nog steeds niet aangeklaagd of berecht.
Dit lot treft alle gevangenen op Guantanamo Bay. De meesten van hen zitten voor onbepaalde tijd vast, zonder proces of formele aanklacht. Wie wel is aangeklaagd, krijgt een oneerlijk proces voor een militaire commissie en riskeert de doodstraf. De Amerikaanse overheid zegt dat zelfs gevangenen die onschuldig bevonden worden in een proces toch nog voor onbepaalde tijd kunnen vastgehouden worden. Tot nu toe heeft niemand verantwoording moeten afleggen voor de vele mensenrechtenschendingen die op Guantanamo Bay begaan werden.
Tijd om verantwoordelijkheid te nemen
Amnesty International vraagt met klem dat de Amerikaanse overheid eindelijk haar verantwoordelijkheid opneemt. Ze moet werk maken van de sluiting van Guantanamo Bay en het systeem van militaire commissies afschaffen. Als er redenen bestaan om een gevangene te vervolgen, moet dat gebeuren in een eerlijk proces, desnoods op het Amerikaanse vasteland. De doodstraf moet uitgesloten worden. Onschuldige gevangenen moeten worden vrijgelaten.
De Verenigde Staten zijn verplicht om terrorisme te bestrijden, maar ze moet een anti-terreur-beleid ontwikkelen dat de mensenrechten respecteert, ook in andere gevangenissen, zoals die van Bagram in Afghanistan.
Naar aanleiding van de tiende verjaardag van Guantanamo publiceert Amnesty het rapport ‘Guantanamo Bay: a decade of damage to human rights’. Het rapport legt uit waarom de toestand op Guantanamo Bay een aanfluiting van de mensenrechten is, geeft de feiten weer in een overzichtelijke tijdslijn en bespreekt individuele zaken van gevangenen.
