Wereldwijd onderzoek toont woede over Amerikaanse spionagepraktijken
Het massaal in de gaten houden van het internet en mobiele telefoons is een klap in het gezicht van de publieke opinie wereldwijd. Dat zegt Amnesty International bij de publicatie van een grootschalig opinieonderzoek.
Waarschuwing voor Verenigde Staten
Het opinieonderzoek werd uitgevoerd bij 15 000 mensen in dertien landen waaronder Nederland, Duitsland en Frankrijk. België maakt geen deel uit van het onderzoek.
71 procent van de ondervraagden keert zich sterk tegen het monitoren van hun internetgebruik door de Verenigde Staten. Bijna twee derde van de respondenten wil dat bedrijven als Google, Microsoft en Yahoo de toegang van overheden tot hun gegevens blokkeert.
"De Verenigde Staten zouden dit onderzoek moeten zien als een waarschuwing dat massale spionage haar geloofwaardigheid beschadigt. President Obama zou naar de mensen moeten luisteren die willen dat hij stopt met het gebruiken van het internet als middel om massaal data te verzamelen over het privé-leven van mensen", zegt Salil Shetty, secretaris-generaal van Amnesty International.
"De technologie geeft overheden ongekende macht om te volgen wat we op het internet doen. We hebben onafhankelijk toezicht nodig om inlichtingen-en veiligheidsdiensten in de gaten te houden en om er voor te zorgen dat zij hun macht niet misbruiken".
"Toch is er weinig tot geen wetgeving in welk land dan ook, die ons mensenrecht op privacy beschermt tegen ongerichte surveillance. In tegendeel, een aantal landen is bezig met wetgeving die hen juist ruimere bevoegdheden geeft op grote schaal en ongericht en willekeurig data te verzamelen. Dit gaat ten koste van de rechten van mensen".
In juni 2013 onthulde klokkenluider Edward Snowden dat de Amerikaanse National Security Agency (NSA) toestemming had om het internet-en telefoonverkeer in 193 landen in de gaten te houden. Het gaat om 5 miljard telefoongegevens en 42 miljard internetdata, inclusief de e-mail en zoekgeschiedenis, per maand.
Oppositie het sterkst in Brazilië en Duitsland
De sterkste tegenstand tegen het onderscheppen, opslaan en analyseren van internetgegevens door de VS, bestaat in Brazilië (80 procent) en Duitsland (81 procent). In Nederland is dit 73 procent.
Zowel Brazilië als Duitsland behoren bij de landen die het meest doelwit waren van spionage door de VS, volgens Snowden. Er was veel woede, na de onthulling dat zelfs de telefoons van de Braziliaanse president Dilma Rousseff en die van de Duitse kanselier Angela Merkel afgeluisterd werden.
Zelfs in het land met de minste oppositie, Frankrijk, was de meerderheid tegen surveillance door de VS (56 procent). De opiniepeiling vond plaats na de aanval op de redactie van Charlie Hebdo.
Belangrijkste bondgenoten VS ook tegen controle
De Verenigde Staten delen de resultaten van zijn massa-surveillance programma met Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannië, die deelnemen aan de 'Five Eyes'-alliantie. Zelfs in deze drie landen zijn meer dan drie keer zoveel mensen tegen het Amerikaanse programma (70 procent) dan er voor zijn (17 procent).
"De boodschap is duidelijk: zelfs de burgers van de partners van de VS willen niet dat hun internetgebruik geregistreerd wordt door hun overheid. Groot-Brittannië en de andere 'Five Eyes'-landen moeten transparant zijn voor hun eigen bevolking over de persoonlijke data die zij delen met de VS", zegt Salil Shetty.
Technologiebedrijven onder druk om privacy te helpen, niet te hinderen
Zestig procent van de ondervraagden vindt dat bedrijven als Google, Microsoft en Yahoo de plicht hebben hun persoonlijke data te beveiligen tegen overheden, terwijl 26 procent helemaal tegen het overhandigen van data aan de autoriteiten is. In Nederland is 56 procent voor beveiliging en 24 procent tegen het verstrekken van persoonlijke gegevens aan de autoriteiten. In 2013 bleek uit NSA-documenten dat bedrijven samengewerkt hebben met de Amerikaanse autoriteiten bij het monitoren van applicaties zoals e-mail en sociale media platforms.
"Technologiebedrijven moeten een keuze maken over de toekomst van het internet. Wordt het een plaats voor expressie of voor repressie? De bedrijven kunnen hun gebruikers vragen om hun privacy op te geven als ze inloggen of ze kunnen hen controle geven over hun eigen data", zegt Salil Shetty.
Spionage thuis
In alle dertien landen waar het opinieonderzoek plaatsvond, wilden mensen niet dat hun eigen overheid hun telefoon- en internetgegevens onderschept, opslaat en analyseert. Gemiddeld zijn tweemaal zoveel mensen tegen toezicht door hun eigen overheid (59 procent), als mensen die er juist voor zijn (26 procent).
Het meest tegen massa-surveillance door hun eigen regering zijn mensen in Duitsland (69 procent), Spanje (67 procent) en Brazilië (65 procent). In de VS is 63 procent tegen en 20 procent voor.
"Internetgebruikers willen gevolgd worden door hun vrienden, niet door hun overheid. Zij willen niet leven onder voortdurende controle onder een "big brother-systeem", zegt Salil Shetty.
De vijand in eigen land?
De houding van de ondervraagden ten opzichte van spionage is significant anders als het gaat om buitenlanders in hun land. In de dertien onderzochte landen zijn er iets meer mensen (gemiddeld 45 procent)) die het er mee eens zijn dat hun overheid het telefoon-en internetgebruik van buitelanders volgt, dan mensen die het daar niet mee eens zijn (40 procent).
De Filipijnen, Frankrijk en Groot-Britannië staan bovenaan de lijst van landen die buitenlanders in hun land in de gaten houden. Twee keer zoveel mensen (56 procent, 55 procent en 54 procent respectievelijk) zijn er voor, dan er tegen zijn (27 procent en 26 procent respectievelijk).
Ook in de VS vindt de helft van de ondervraagden dat hun regering het telefoon- en internetgebruik van buitenlanders mag volgen, terwijl 30 procent daar tegen zijn. In Nederland zijn meer mensen tegen (44 procent) dan voor (36 procent).
"Het feit dat er bij mensen meer bereidheid is om te accepteren dat hun overheid eerder buitenlanders volgt dan eigen burgers, laat zien dat veiligheidsdiensten een klimaat van angst hebben laten ontstaan om spionage te rechtvaardigen. Het is tijd dat regeringen erkennen dat het opofferen van onze privacy geen grotere veiligheid zal brengen", zegt Salil Shetty.
Amnesty International onderneemt zowel in Groot-Britannië als in de Verenigde Staten juridische actie om massa-surveillance op het internet te stoppen.
Lees de Engelstalige blog Easy guide to mass surveillance
