Strijd voor vrije meningsuiting in Turkije

Amnesty International voert hevig strijd voor journalisten en mensenrechtenverdedigers in Turkije.

De naweeën van de mislukte coup van juli 2016 waren in 2017 stevig voelbaar. Tienduizenden mensen zaten nog steeds vast voor hun zogenaamde betrokkenheid bij de coup of omdat ze volgens de regering lid zijn van de FETÖ (Fethullah Gülen Terrorist Organisation).

Journalistiek is geen misdaad

Het Turkse regime spaarde journalisten niet. Begin maart 2017 lanceerden we daarom de hashtag #FreeTurkeyMedia, samen met de schrijversorganisatie PEN International, Reporters Zonder Grenzen, Index on Censorship, Cartoonists Rights Network International en Human Rights Watch. We vroegen aandacht voor de 120 Turkse journalisten die toen in de cel zaten. Topjournalisten, bekende cartoonisten en kunstenaars, onder wie de Chinese activist en artiest Ai Weiwei, van over de hele wereld schaarden zich achter het initiatief. 250.000 supporters plaatsten een selfie met de hashtag online.

“250.000 supporters postten hun foto met de hashtag #FreeTurkeyMedia”

Op 7 augustus kwamen er zeven journalisten vrij van de Cumhuriyet Gazetesi. Dat is een van de oudste Turkse kwaliteitskranten, die in 2015 de Prijs van de Persvrijheid kreeg van Reporters Zonder Grenzen. Op 9 maart 2018 volgde goed nieuws voor twee andere journalisten, onder wie Ahmet Şık, voor wie Belgische scholieren brieven schreven op Schrijf-Ze- VRIJdag. Amnesty roept Turkije op om alle andere onterecht opgesloten journalisten vrij te laten.

Hardhandig optreden tegen mensenrechtenverdedigers

Turkije arresteerde ook heel wat mensenrechtenverdedigers. Onze wereld stond voor heel even stil, toen de voorzitter van Amnesty Turkije Taner Kılıç werd opgepakt. Op 6 juni om 6.30 uur viel de politie zijn huis binnen. Drie dagen later werd hij aangeklaagd voor lidmaatschap van de FETÖ en moest hij naar de Sakran-gevangenis. Nog geen maand later was het de beurt aan de directrice van Amnesty Turkije Idil Eser. Zij en negen andere deelnemers, gekend als de “Istanbul 10”, werden gearresteerd door de politie tijdens een routineworkshop over welzijn op het werk. Twee van hen kwamen snel voorwaardelijk vrij, de anderen pas na maanden in voorhechtenis te hebben gezeten. Er loopt nog steeds een absurde aanklacht tegen hen voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Hierdoor riskeren ze elk tot 15 jaar celstraf.

Supporters van amnesty mobiliseren zich

In haar poging om kritische stemmen monddood te maken, neemt de Turkse regering ook Amnesty International in het vizier. Zowel de voorzitter als de directeur van Amnesty Turkije, Taner Kılıç en Idil Eser, belandden in 2017 in de Turkse cel. Amnesty reageert.

JUNI – … Wereldwijd regent het handtekeningen en brieven die oproepen tot de vrijlating van Taner Kılıç en de Istanbul 10. We verzamelden al meer dan één miljoen steunberichten.

15 JUNI De voorzitter van Amnesty België Rik Vereecken laat zich samen met drie oud-voorzitters in de boeien slaan voor de Turkse ambassade, uit protest tegen de hechtenis van zijn Turkse collega Taner.

25 JULI Amnesty’s secretaris-generaal Salil Shetty overhandigt 985.000 handtekeningen aan Federica

Mogherini, de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid. We vragen Mogherini om bij haar ontmoeting met de Turkse minister van Buitenlandse Zaken druk uit te oefenen en te ijveren voor de vrijlating van Taner en de Istanbul 10.

14 OKTOBER Idil Eser moet haar verjaardag in de cel doorbrengen. Duizenden mensen komen naar de meer dan 200 sombere verjaardagsfeestjes die supporters van Amnesty wereldwijd voor haar organiseren. De wenskaarten lezen ‘Gelukkige verjaardag Idil. De wereld is solidair met jou’.

26 OKTOBER Idil en de overige Istanbul 10 worden voorwaardelijk vrijgelaten.

27 OKTOBER Voor de aanklacht van Taner steunt de Turkse overheid volledig op het gebruik van de applicatie ByLock die FETÖ-leden zouden gebruiken om te communiceren. Een onafhankelijk expert stelt voor de rechtbank dat de applicatie niet op Taners telefoon gedownload werd en dus ook niet kan gebruikt zijn. Ondanks het overduidelijke gebrek aan bewijs blijft Taner aangehouden.

22 NOVEMBER De rechtbank beslist opnieuw om de aanhouding van Taner te verlengen. In België protesteren actievoerders aan de Turkse ambassade.

2018 – … Taner zit nog steeds vast. De Istanbul 10 zijn enkel onder voorwaarden vrij. Allen riskeren ze een jarenlange celstraf. Samen moeten we ons blijven inzetten voor gerechtigheid in Turkije.