STOP Geweld tegen Vrouwen: geweld tegen schoolmeisjes moet stoppen

"Regeringen slagen er vaak niet in om schoolgaande meisjes afdoende te beschermen tegen geweld. Dit is onaanvaardbaar," zegt Lore Van Welden, woordvoerster van Amnesty International Vlaanderen. "Vrijwel elke overheid vindt geweld tegen meisjes ontoelaatbaar. Scholen zijn de plaats bij uitstek waar de overheid verantwoordelijkheid draagt. Hier kunnen regeringen de daad bij het woord voegen en concrete acties ondernemen."

Het rapport "Safe Schools: Every Girl's Right" bewijst dat geweld in en rond scholen alomtegenwoordig is. Van Mexico tot China lopen meisjes voortdurend het risico op seksueel misbruik, pesterijen of intimidaties. Dit gebeurt meestal op weg naar school of binnen de muren van de school zelf.

Sommige meisjes lopen meer gevaar dan anderen. Bepaalde groepen, zoals etnische minderheden, lesbiennes of meisjes met een handicap worden meer geconfronteerd met geweld dan hun leeftijdsgenoten.

Op school ondergaan vele meisjes psychisch geweld, pesterijen en vernederingen. Meisjes worden door leerkrachten mishandeld in naam van de discipline. Ze worden seksueel bedreigd door medestudenten of krijgen hogere punten in ruil voor seksuele gunsten. Ze worden zelfs verkracht in de leraarskamer.

In een studie uit 2006 over geweld tegen meisjes in Malawi zegt 50 procent van de ondervraagde meisjes dat ze zonder toestemming seksueel betast zijn door een leraar of medestudent. Een gelijkaardige studie uit de Verenigde Staten toont aan dat 83 procent van meisjes tussen 12 en 16 jaar ooit last heeft gehad van seksuele pesterijen op school.

Geweld tegen meisjes in scholen heeft een onmiddellijke impact op meisjes, maar heeft ook zware gevolgen op lange termijn. Het geweld heeft vooreerst diepgaande invloed op de fysieke en mentale gezondheid van de meisjes. Op lange termijn gaan ze niet meer naar school uit vrees voor verder geweld. Daardoor verliezen ze elk toekomstperspectief en verdwijnen ze in een spiraal van armoede en politieke marginaliteit.

"Toegang tot onderwijs wordt wereldwijd erkend als de sleutel tot zelfstandigheid van vrouwen. Meisjes die geen opleiding krijgen, worden daardoor hun hele leven lang achtervolgd," zegt Lore Van Welden.

Men vindt het al te vaak normaal dat jongens seksuele opmerkingen maken of ongepaste toenadering zoeken tot meisjes. Er wordt geen woord gerept over hun gedrag en ze blijven ongestraft. Daardoor wordt de boodschap gegeven dat geweld tegen vrouwen en mannelijke agressie aanvaardbaar zijn.

Scholen in conflictzones vormen een extra bedreiging. Scholen, leerkrachten en studenten zijn vaak het doelwit van gewapend geweld. In Afghanistan bijvoorbeeld worden de laatste jaren veel scholen platgebrand, vooral meisjesscholen. Schoolgaande meisjes worden er vaak bedreigd of aangevallen.

Volgens het internationaal recht moet basisonderwijs overal gratis zijn, maar veel scholen rekenen nog steeds inschrijvingsgeld aan. Deze en andere kosten vormen een ernstige barrière voor vele kinderen. Families die het moeilijk hebben, sturen eerder hun jongens naar school dan meisjes.

Amnesty International heeft een zespuntenplan opgesteld voor de overheid en de scholen met onder meer volgende aanbevelingen:

• Het invoeren en afdwingen van wetgeving en beleid die alle vormen van geweld tegen meisjes verbieden, zoals lijfstraffen, verbaal misbruik, pesterijen, fysiek geweld, emotioneel misbruik, seksueel geweld en seksuele uitbuiting.

• Het opstellen van een nationaal actieplan om een veilige omgeving voor meisjes te creëren. Het plan moet concrete richtlijnen voor scholen en verplichte opleiding voor leerkrachten en studenten omvatten.

• Scholen en overheid moeten onmiddellijk reageren op meldingen van geweld. Doeltreffende opvolging, onderzoek en indien noodzakelijk strafrechterlijke vervolging zijn vereist. Slachtoffers en overlevenden dienen de nodige steun en medische behandeling te krijgen.

• Amnesty International vraagt tot slot aan regeringen die streven naar de Millenniumdoelstellingen om extra rekening te houden met geweld tegen meisjes. De Doelstellingen streven naar universele toegang tot basisonderwijs en gendergelijkheid, maar vooruitgang wordt enkel gemeten op basis van het aantal meisjes in de klas. Daarnaast zou ook geweld tegen meisjes in kaart gebracht moeten worden omdat dit de oorzaak is van massale drop-out.

"Amnesty International steunt de Millenniumdoelstellingen, maar gelijkheid tussen meisjes en jongens in het onderwijs is slechts mogelijk als we ook inspanningen leveren om geweld tegen meisjes te stoppen," zegt Lore Van Welden.

Lees het rapport 'Safe Schools: Every girl's right'