EU: een humane oplossing in zicht voor redding op de Middellandse Zee?
De Malta-verklaring is een goed begin om tot een oplossing te komen voor het opnemen van mensen op de vlucht die via de Middellandse Zee Europa trachten te bereiken, vinden Amnesty International en Human Rights Watch. Op enkele punten zijn er nog wel zorgen. Zo moet er in de verklaring worden opgenomen dat mensen niet teruggestuurd worden naar Libië. EU-landen, dus ook België, zouden zich bij de verklaring moeten aansluiten en aandringen op verbeteringen.
De ministers van Binnenlandse Zaken van de EU komen op 8 oktober in Luxemburg bijeen om de verklaring te bespreken. Deze werd op 23 september in de Maltese hoofdstad Valletta overeengekomen door Duitsland, Frankrijk, Italië en Malta. De intentieverklaring verplicht deelnemende landen om een voorspelbaar en efficiënt systeem aan te nemen, dat garandeert dat migranten en vluchtelingen op een waardige manier aan land kunnen gaan in een veilige haven.
Goed begin en toch moet het beter
De Malta-verklaring is een goed begin, vinden Amnesty en Human Rights Watch, maar de EU-ministers moeten en kunnen beter. De verklaring bevat een aantal zwakke punten die om verbetering vragen. ‘De EU-landen rond de Middellandse Zee moeten duidelijk verklaren dat ze van plan zijn om reddingsschepen met vluchtelingen toe te staan om aan te meren in hun havens,’ zegt Matteo de Bellis van Amnesty International. ‘Andere EU-landen op hun beurt moeten toezeggen dat ze een gepaste bijdrage zullen leveren aan de opvang van mensen op de vlucht.’
Medeplichtig aan mensenrechtenschendingen
Verder moeten EU-ministers verklaren dat zij schepen van hulporganisaties niet meer zullen opdragen vluchtelingen naar Libië terug te brengen, omdat Libië geen veilige plek is. En hulporganisaties die dat soort orders negeren moeten ook niet het risico lopen dat er sancties tegen hen worden genomen, zelfs als de reddingsoperatie plaatsvindt in het gebied dat onder jurisdictie van Libië staat.
"Door de Libische kustwacht te helpen bij het onderscheppen en terugbrengen van vluchtelingen en migranten naar Libië, lopen mensen het gevaar op willekeurige gevangenschap en foltering. Dat maakt Europese regeringen medeplichtig aan mensenrechtenschendingen die in Libië gepleegd worden."
Judith Sunderland van HRW
België moet actieve bijdrage leveren
Het Malta-akkoord is een stap in de richting van een structurele, menselijke oplossing voor een nijpend probleem. België moet daar een actieve bijdrage aanleveren.
Mensen die gered zijn op de Middellandse Zee moeten op een waardige manier aan land kunnen, in een veilige haven. Op 8 oktober bespreken de EU-ministers van Binnenlandse Zaken de Malta-verklaring, een voorspelbaar en efficiënt ontschepingssysteem. Dit is een eerste stap richting een humane oplossing, maar het kan en moet beter! Daarom gaven we vrijdag onze petitie met 21.438 handtekeningen aan de premier.
Griekenland, Spanje en Cyprus ontlasten
Bij het nadenken over oplossingen voor de humanitaire crisis op de Middellandse Zee, moet ook gekeken worden hoe Griekenland, Spanje en Cyprus ontlast kunnen worden. De opvangcapaciteit staat daar onder druk door het hoge aantal vluchtelingen en migranten dat daar aan land komt, met alle gevolgen voor de humanitaire situatie van dien.
