China: Olympische Spelen, de klok tikt voor de mensenrechten

China: Olympische Spelen, de klok tikt voor de mensenrechten

Persbericht

Amnesty International roept de Chinese autoriteiten op om onmiddellijk een einde te maken aan de repressie tegen Chinese mensenrechtenactivisten in Peking en andere delen van China, alsook tegen protestanten in Tibet en omringende regio's. Dit zegt Amnesty in haar nieuw rapport China: The Olympics countdown –crackdown on activists threatens Olympics legacy

"Het hardhandige optreden tegen mensenrechtenactivisten is niet verminderd, maar toegenomen door de komst van de Olympische Spelen naar Peking," zegt Lore Van Welden woordvoerster van Amnesty International Vlaanderen.

In en rond Peking hebben de Chinese autoriteiten vreedzame mensenrechten-activisten het zwijgen opgelegd en gevangen gezet in het kader van de preolympische 'schoonmaak'. Het optreden van politie en leger tegen protestanten in Tibet en omringende regio's hebben geleid tot ernstige mensenrechtenschendingen.

"Deze acties doen Amnesty sterk twijfelen aan de Chinese belofte om de mensenrechtensituatie in de aanloop naar de Olympische Spelen te verbeteren," zegt Lore Van Welden.

"De Olympische Spelen hebben tot hiertoe gefaald als katalysator voor hervorming. Indien er geen dringende maatregelen genomen worden, is een positieve nalatenschap van de Spelen voor de mensenrechten onmogelijk," zegt Lore Van Welden.

"Met nog vier maanden te gaan is het hoogtijd dat het IOC en de wereldleiders een uitgesproken standpunt innemen. Ze moeten dringend hun bezorgdheid uiten en beterschap eisen. Indien dit niet gebeurt, kan dit door China geïnterpreteerd worden als een stilzwijgende goedkeuring van de mensenrechtenschendingen die de Chinese overheid begaat naar aanleiding van de Olympische Spelen."

Amnesty International vraagt de Chinese autoriteiten om:

  • VN-onderzoekers en andere onafhankelijke waarnemers toegang te verlenen tot Tibet en omringende regio's;

  • willekeurige detentie, intimidatie en mishandeling van activisten te stoppen;

  • administratieve detentie af te schaffen;

  • volledige persvrijheid voor alle journalisten over heel China toe te staan;

  • alle gewetensgevangenen vrij te laten;

  • het aantal misdaden waarop de doodstraf staat te verminderen om uiteindelijk de doodstraf volledig af te schaffen.

Belangrijke punten uit het rapport

De Chinese autoriteiten hebben protestanten in Tibet en omliggende regio's met buitensporig, soms dodelijk geweld uit elkaar gedreven. Amnesty International erkent de plicht van de autoriteiten om individuen en eigendom te beschermen tegen geweld. Dit geldt ook voor de aanvallen op Han-Chinezen. Maar de acties moeten de internationale rechtsprincipes van noodzakelijkheid en proportionaliteit respecteren.

Foltering en mishandeling zijn gekende problemen in Tibet. Amnesty vreest dat Tibetaanse gevangenen zullen geslagen en mishandeld worden. Sommigen riskeren de doodstraf na een oneerlijk proces. Amnesty roept de autoriteiten op om de namen, de verblijfplaats en wettelijke status van alle gevangenen te onthullen. Iedereen die wordt vastgehouden voor vreedzaam protest moet worden vrijgelaten.

De bijna totale media black-out in Tibet en de omliggende regio's maakt het niet alleen moeilijk om de toestand in Tibet op te volgen, het is ook een verraad aan de officiële belofte om volledige persvrijheid te verzekeren naar aanleiding van de Olympische Spelen.

Het nieuwe Amnesty-rapport onthult details van vervolgde mensenrechten-activisten die misbruiken aan de kaak stelden of die mensenrechtenschendingen koppelden aan de Spelen. Amnesty International eist de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van vreedzame activisten die enkel worden vastgehouden omdat ze hun mening uitten. Onder hen:

  • Yang Chunlin, landrechtenactivist, werd op 25 maart veroordeeld tot vijf jaar cel. Hij ondermijnde zogezegd het staatsgezag door een campagne te lanceren met de slogan 'Wij willen geen Olympische Spelen, wij willen mensenrechten'. Hij werd naar verluidt in gevangenschap gemarteld door de politie, maar mocht dit niet aanklagen tijdens zijn proces.

  • Hu Jia, burgerrechtenactivist, werd op 18 maart veroordeeld voor het 'ondermijnen van de staat' omwille van zijn strijd voor de mensenrechten. Voor de aanvang van zijn proces stond hij al maandenlang onder huisarrest. Zijn vrouw Zeng Jinyan en hun pasgeboren baby worden thuis vastgehouden onder streng toezicht van de politie.

In kader van de preolympische 'schoonmaak' worden ook duizenden mensen die een petitie willen indienen in Peking aangehouden en opgesloten. Velen worden teruggestuurd naar hun thuisprovincies. Deze praktijk lijkt erg hard op het vroegere 'Custody and Repatriation'-programma, een systeem dat China toeliet Chinese migranten op te sluiten en terug te sturen naar hun geboorteplaats. Dit systeem werd in 2003 afgeschaft, wat toen onthaald werd als een grote stap voorwaarts voor de mensenrechten. Sommige mensen die met een petitie afzakken naar Peking worden toegewezen aan het 'Re-education through labour'-programma. Dit is een systeem van dwangarbeid zonder enig voorafgaand proces. Het systeem staat al vele jaren op de hervormingsagenda van China.

Nieuwe regels over de verruiming van de persvrijheid voor buitenlandse journalisten werden niet toegepast in Tibet en verschillende journalisten werden verhinderd om te rapporteren over gevoelige onderwerpen in Peking en andere regio's van China. Bovendien heeft de binnenlandse media het enorm hard te verduren.

Internetcensuur neemt toe. Nieuw is onder meer het bannen van verschillende website die informeren over HIV/AIDS. Er wordt nu ook melding gemaakt van censuur in sms-berichten.

Tenslotte verwelkomt Amnesty de officiële verklaringen dat er afgelopen jaar minder doodstraffen werden uitgesproken en minder executies werden uitgevoerd door het herinvoeren van het Hooggerechtshof als controleorgaan. Maar de mensenrechtenorganisatie roept de autoriteiten op om deze uitspraken te onderbouwen door de publicatie van volledige nationale statistieken van de doodstraf.

Lees het volledige rapport China: The Olympics countdown –crackdown on activists threatens Olympics legacy