China, laat vreedzame activisten vrij

De #MeToo-activist Sophia Huang Xueqin en arbeidsactivist Wang Jianbing riskeren gevangenisstraffen tot 5 jaar, of langer, als ze als ‘leiders’ worden beschouwd. ‘Sophia Huang Xueqin en Wang Jianbing vertegenwoordigen de moedige golf van jonge Chinese activisten die zich zorgen maakt over sociale kwesties. Door hun vreedzame activisme zijn ze een doelwit geworden van de regering die bang is voor georganiseerd verzet’, zegt Sarah Brooks van Amnesty International.

Voorafgaand aan hun rechtszaak in de zuidoostelijke Chinese stad Guangzhou hebben 32 ngo’s een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarin ze eisen dat de aanklachten tegen hen worden ingetrokken. ‘De ongegronde beschuldigingen komen voort uit de vastberadenheid van de Chinese autoriteiten om kritische stemmen de kop in te drukken. Maar activisten in China laten zich niet de mond snoeren, ondanks de ernstige risico’s die ze lopen als ze zich uitspreken over zogenaamde “gevoelige” kwesties.’

Chinese #MeToo-beweging

Sophia Huang Xueqin was als journalist betrokken bij verschillende #MeToo-campagnes. Ze hielp slachtoffers van seksueel geweld en seksuele intimidatie. Wang Jianbing verleende juridische steun aan mensen met een handicap en werknemers met beroepsziekten. Hij is ook een prominente aanhanger van de #MeToo-beweging in China. Het tweetal werd op 19 september 2021 gearresteerd in de Chinese stad Guangzhou, de dag voordat Huang China wilde verlaten om in het Verenigd Koninkrijk te studeren.

Harde reactie op activisme

Sinds hun arrestatie mogen beide activisten geen familieleden zien. De politie ondervroeg tientallen van hun vrienden, doorzocht hun huizen en nam apparaten in beslag. Sophie Huang Xueqin zou tijdens haar detentie mishandeld zijn, waardoor haar gezondheid dramatisch achteruit is gegaan.

‘Over de hele wereld heeft de #MeToo-beweging bijgedragen aan het mondig maken van slachtoffers van seksueel geweld. Maar China beantwoordt #MeToo-activisme met arrestaties, vervolging en mishandeling. Deze zaak illustreert perfect de erbarmelijke staat van vrijheid van meningsuiting in het land en hoe het de volledige verwezenlijking van vrouwenrechten verhindert’, zegt Brooks

Willekeurige detentie

In afwachting van hun proces werden Sophia Huang Xueqin en Wang Jianbing in januari 2023 overgebracht naar het Guangzhou City No 1 Detention Centre. Aangenomen wordt dat hun voortdurende detentie verband houdt met hun deelname aan wekelijkse bijeenkomsten met mede-activisten, georganiseerd door Wang Jianbing.

De Chinese autoriteiten vervolgen systematisch advocaten, wetenschappers, journalisten, activisten en ngo-medewerkers met vage beschuldigingen zoals ’ondermijning van de staatsmacht‘ en het ’aanzetten tot ondermijning van de staatsmacht’.

De VN-werkgroep die zich bezighoudt met willekeurige detentie stelde in 2022 vast dat Wang Jianbing willekeurig wordt vastgehouden en heeft China herhaaldelijk opgeroepen om het misdrijf ’aanzetten tot ondermijning’ af te schaffen of in overeenstemming te brengen met internationale normen.

Oproep tot vrijlating

In de gezamenlijke verklaring roepen de maatschappelijke organisaties op om Sophia Huang Xueqin en Wang Jianbing onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten. Ook dringen ze er bij de Chinese autoriteiten op aan om te stoppen met het lastigvallen, arresteren en bedreigen van andere mensenrechtenverdedigers. De Chinese autoriteiten moeten hun rechten in detentie respecteren en beschermen. Ze moeten regelmatige, onbeperkte toegang tot familie en advocaten krijgen, snelle, adequate en noodzakelijke medische behandelingen ontvangen en niet worden onderworpen aan marteling en andere vormen van mishandeling.

Andere ngo’s die de gezamenlijke verklaring hebben ondertekend zijn Reporters Without Borders, Safeguard Defenders en The Network of Chinese Human Rights Defenders. De volledige lijst van ondertekenaars is hier te vinden.