Blijven waken over mensenrechten in België

Schendingen van mensenrechten doen zich niet alleen in het buitenland voor. Ook in België moeten we de vinger aan de pols houden.

Internationale organisaties tikken België al jaren op de vingers omdat de toestand in onze gevangenissen ver onder de norm blijft. In juli 2017 verklaarde de Raad van Europa diep bezorgd te zijn over de gevolgen van personeelsstakingen, de erbarmelijke infrastructuur in sommige gevangenissen en de uitzichtloze situatie voor geïnterneerden.

De regering wil werk maken van verbetering, maar er moet nog veel gebeuren. België beloofde bijvoorbeeld een onafhankelijke instantie op te richten voor toezicht in plaatsen waar mensen gevangen zitten. Die instantie is er nog altijd niet.

Mensenrechtentoets

Wanneer er het voorbije jaar een Belgisch wetsontwerp kwam dat de toets van mensenrechten misschien niet zou doorstaan, analyseerden onze onderzoekers de tekst en formuleerden we advies. We legden onze argumenten voor aan politici en hun partijen, aan de regering en aan het parlement.

Dat deden we bijvoorbeeld voor nieuwe maatregelen in de strijd tegen terreur. Die maatregelen zijn nodig: de overheid moet terreur bestrijden en burgers beschermen. Maar het is belangrijk dat de overheid niet te ver gaat. Denk aan de verlenging van de termijn van administratieve aanhouding, of aan de meldingsplicht voor sociaal werkers over radicalisering. Dat zijn maatregelen die een waakzaam oog verdienen. Amnesty pleit ook voor het recht van slachtoffers van terreur op bijstand en compensatie. Ons advies krijgt gehoor bij de regering en het parlement, en zo levert Amnesty een waardevolle bijdrage aan het debat. Ook het asiel- en migratiebeleid blijft een pijnpunt. Nieuwe wetgeving brengt de rechten van asielzoekers en migranten in het gedrang. Amnesty waarschuwde dat de identificatiemissie uit Soedan, die bedoeld was om Soedanezen zonder papieren onder dwang terug te brengen naar hun land, hen mogelijk blootstelde aan een ernstig risico op mishandeling en foltering.

“Terreur wil mensenrechten ondergraven. Het is zorgwekkend dat overheden in hun tegenreactie hier ongewild toe bijdragen.”

Etnisch profileren

In 2017 deed Amnesty in België onderzoek naar het probleem van etnisch profileren door de politie: politiecontroles op grond van etnische of religieuze kenmerken, zonder objectieve reden. Dat onderzoek mondt in 2018 uit in een rapport, workshops en een conferentie. Ten slotte kwam er na jaren overleg en lobbywerk goed nieuws voor transgenders. Zij kunne nu gemakkelijker wettelijk van gender veranderen.